Γράφει η Μαρίνα Κρητικού.
Η ανεργία είναι ένα βαθύτατα κοινωνικό και ανθρωπιστικό πρόβλημα με πολλές συνιστώσες, που επηρεάζει όλους τους τομείς του ατόμου που πλήττεται από αυτήν.
Αν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε μια εικόνα για να την παρομοιάσουμε, αυτή θα ήταν η παλιρροιακή δίνη ή αλλιώς η ρουφήχτρα! Στην παλιρροιακή δίνη, αυτό που συμβαίνει είναι ότι συναντώνται αντίθετα ρεύματα δημιουργώντας μια περιστροφική κίνηση του νερού ή του ανέμου. Πόσο η παραπάνω εικόνα συγκλίνει με τα συναισθήματα και την ψυχολογία ενός μακροχρόνια ανέργου;
Η ανεργία ουσιαστικά βιώνεται από το άτομο όπως μια απώλεια, καθώς πρόκειται για απώλεια της εργασίας, η οποία αποτελεί ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ταυτότητας μας. Συνεπώς, όπως σε όλες τις απώλειες, το άτομο περνάει από τα στάδια του πένθους:
α) στην αρχή βιώνει μια αίσθηση σοκ (που κυμαίνεται από το πάγωμα και την απάθεια ως την υπεραντίδραση),
β) περνάει στην άρνηση του συμβάντος ή της σημασίας του (υποτιμώντας το πόσο σημαντικό είναι να δουλεύεις ή πιστεύοντας ότι γρήγορα κάτι θα βρεθεί και ότι δεν είναι και τόσο άσχημα τα πράγματα),
γ) έπονται οι προσπάθειες κατανόησης της νέας κατάστασης με μια εναλλαγή έντονων συχνά συναισθημάτων (π.χ., θυμός, ενοχή, απογοήτευση, θλίψη, ματαίωση, φόβος) και,
δ) τέλος γίνονται προσπάθειες αποδοχής των συνθηκών και προσαρμογής σε αυτές με την ανάληψη νέων ρόλων και καθηκόντων. Συνήθως ο μακροχρόνια άνεργος εγκλωβίζεται στο τρίτο στάδιο, βιώνοντας έντονα τον θυμό, την ενοχή, την απογοήτευση και την ματαίωση, συναισθήματα που τον καθηλώνουν και τον αποτρέπουν από το να ψάξει για εναλλακτικές επιλογές, όπως για παράδειγμα περαιτέρω εξειδίκευση.
Αίσθηση της απώλειας σε αυτό το κομμάτι της ταυτότητας μας, έχει συνήθως επιπτώσεις και στην σωματική, αλλά και στην ψυχική μας υγεία. Έρευνες έχουν δείξει ότι ο μακροχρόνια άνεργος βιώνει περισσότερα ψυχοσωματικά συμπτώματα, κάτι που τον ωθεί σε περισσότερες επισκέψεις σε γιατρούς και συνεπώς σε πιο συχνή λήψη φαρμακευτικής αγωγής (Galic & Sverko, 2008).
Ως προς τις επιπτώσεις στην ψυχική μας υγεία, έχει φανεί ότι η μακροχρόνια ανεργία επηρεάζει την αυτοεκτίμηση, το άγχος, το αίσθημα του αβοήθητου, καθώς επίσης μπορεί να οδηγήσει και σε κατάθλιψη. Τα παραπάνω είναι λιγότερο έντονα όταν οι προοπτικές για εξεύρεση νέας εργασίας είναι πιο ευνοϊκές ή όταν υπάρχει ηθική στήριξη από τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειας και κυρίως από τον/την σύντροφο (Ahn, Garcia & Jimeno, 2004).
Αυτό που εύκολα συμπεραίνει κανείς από τα παραπάνω, είναι ότι η ανεργία δεν είναι απλά ένα κοινωνικό φαινόμενο, αλλά έχει προεκτάσεις σε πολλούς τομείς της ζωής του ατόμου, από την ψυχική και σωματική του υγεία, έως την αυτοεικόνα και την αυτοεκτίμηση του.
Είναι μια δίνη που σε ρουφάει όλο και πιο βαθιά και που για να βγεις από αυτήν, είναι απαραίτητο ένα πολύ καλό υποστηρικτικό δίκτυο όπου πολλά χέρια θα σε τραβήξουν από μέσα της, ώστε να μην σε συμπαρασύρει στον στροβιλισμό της και κινδυνεύσεις να χάσεις την προσωπικότητα σου!
Όσο πιο νωρίς συνειδητοποιήσουμε τον φαύλο αυτόν κύκλο, τόσο πιο έγκαιρα και δυναμικά μπορούμε να παρέμβουμε και να στηρίξουμε τους δικούς μας ανθρώπους.
Ποιο είναι το κλειδί όμως και πώς μπορούμε να τους στηρίξουμε; Η σωστή και ενεργητική ακρόαση πάντα βοηθάει, ώστε με ενσυναίσθηση οι δικοί μας άνθρωποι να μην νιώθουν μόνοι και αβοήθητοι!
LoveLetters
