Με τι χρώματα θα παίξεις παιδί μου;

Γράφει η Μαρίνα Κρητικού.

Το παιχνίδι αποτελεί μια βασική δραστηριότητα στη ζωή του παιδιού. Διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στη σωματική, ψυχοσυναισθηματική, κοινωνική και γνωστική του ανάπτυξη, καθώς το παιδί μέσα από το παιχνίδι έχει τη δυνατότητα να δράσει ελεύθερα, να αναπτύξει τις σωματικές του ικανότητες (ισορροπία, συντονισμός κινήσεων), την κρίση του, να ερευνήσει τον υλικό κόσμο, να εκφράσει τα συναισθήματα του, να αποκτήσει εμπιστοσύνη στις ικανότητες του και να μάθει να κοινωνικοποιείται και να συνεργάζεται.

Ποιος είναι αυτό που βάζει τα “πρέπει” στο τι μπορούν και τι δεν μπορούν να παίζουν τα παιδιά μας; Ποιος έχει έτσι αυθαίρετα ορίσει ότι τα κορίτσια παίζουν μόνο με κούκλες, κουζινικά, σιδερώστρες κλπ., ενώ τα αγόρια μόνο με αυτοκινητάκια, μπάλες, ρομπότ κλπ.; Με μια πρώτη ματιά, τα παραπάνω αναγνωρίζονται ως φυσιολογικά στα μάτια ενός ενήλικα και γι’ αυτό ποτέ δεν θα έπαιρνε μια κούκλα ως δώρο για ένα αγόρι ή ένα τηλεκατευθυνόμενο ως δώρο για ένα κορίτσι. Κοινωνικά πρέπει, στερεότυπα και άγραφοι κοινωνικοί κανόνες κάνουν τους ανθρώπους να σοκάρονται βλέποντας ένα αγόρι σε νηπιακή ή παιδική ηλικία να παίζει με κούκλες και κουζινικά.Μοιάζει σαν να θεωρείται δεδομένο ότι μια τέτοια εικόνα δεν μπορεί παρά να έχει μία κατάληξη που φοβίζει! Μοιάζει σαν να πρέπει τα παιδιά να παίζουν με συγκεκριμένα παιχνίδια, αλλιώς κινδυνεύουν να ανατρέψουν τη σεξουαλική τους ταυτότητα.

Ισχύουν άραγε τα παραπάνω ή είναι κοινωνικές κατασκευές και κοινωνικά στερεότυπα; Ο σεξουαλικός προσανατολισμός ενός ατόμου καθορίζεται από τελείως διαφορετικούς παράγοντες. Τα παιχνίδια με τα οποία θα παίξει σε παιδική ηλικία κάθε άλλο παρά επηρεάζουν το αν θα έλκεται από το ίδιο ή από διαφορετικό φύλο. Στην ουσία αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι το νόημα που εμείς δίνουμε στις αναπαραστάσεις μας. Τι καταλαβαίνουμε όταν βλέπουμε ένα αγόρι να φροντίζει μια κούκλα; Το πιο πιθανό είναι ότι ο πατέρας αυτού του αγοριού είναι ένας πολύ τρυφερός, στοργικός και δοτικός μπαμπάς, το ίδιο το παιδί έχει εσωτερικεύσει αυτό το πρότυπο μέσα του και συνεπώς μπορεί να το αναπαράγει και στα δικά του παιδιά. Συνεπώς μόνο υπερηφάνεια και συγκίνηση μπορούμε να νιώθουμε μπροστά σε μια τέτοια εικόνα.

Οι ευχάριστες εμπειρίες όπως είναι το παιχνίδι, επηρεάζουν την χημική ισορροπία και τη νευρολογική δομή του εγκεφάλου. Το παιχνίδι φαντασίας και δημιουργικότητας (όπως είναι το συμβολικό παιχνίδι με απλά υλικά), κατεβάζει τα επίπεδα άγχους και βοηθάει τα παιδιά να αντιμετωπίζουν καλύτερα τις καταστάσεις που το προκαλούν. Επιπλέον το παιχνίδι βοηθάει στην ανάπτυξη γλωσσικών δεξιοτήτων, αλλά και δεξιοτήτων ακρόασης και παρατήρησης, στην ικανότητα τήρησης σύνθετων οδηγιών, στην ανάπτυξη δεξιοτήτων συνεργασίας και επίλυσης προβλημάτων, αλλά και της αυτό-εικόνας και της επίγνωσης του σώματος.

Γιατί να πρέπει να προγραμματίσουμε και να πιέσουμε τα παιδιά μας προς μια ορισμένη κοινωνική κατεύθυνση; Μήπως αυτό που τελικά πρέπει να αλλάξουμε, είναι ο τρόπος που ερμηνεύουμε τα πράγματα; Ίσως τελικά να έχει έρθει η ώρα να αλλάξουν κάποια κοινωνικά στερεότυπα!

LoveLetters