Ένα είδος ανθρώπων που όλοι αντιπαθούμε είναι οι ψεύτες. Ή τουλάχιστον έτσι δηλώνουμε. Μήπως κι οι ίδιοι δε γινόμαστε λίγο-πολύ κατά καιρούς; Σίγουρα, όλοι έχουμε καταφύγει σε ψέματα ορισμένες στιγμές. Όμως γιατί το κάνουμε αυτό; Οι λόγοι είναι αμέτρητοι. Για να αποτινάξουμε από πάνω μας το φταίξιμο ή να δικαιολογήσουμε κάποια συμπεριφορά ή για να αυτοπροβληθούμε ή για καλό σκοπό ή απλά γιατί μας βολεύει ή προκειμένου να χειραγωγήσουμε κάποιον.
Ίσως το ψέμα να προσδίδει μια δόση εντυπωσιασμού και κινηματογραφικής αίγλης στις ιστορίες μας. Ίσως να μας παρέχει κι έναν τρόπο διαφυγής καμουφλαρισμένο μέσα στο κοστούμι μιας καλοστημένης δικαιολογίας. Κάποιοι τείνουν να λένε ψέματα παθολογικά και συστηματικά. Μάλιστα, το κάνουν τόσο πιστευτά που δεν ξέρεις πότε λένε αλήθεια και πότε όχι. Μοιάζουν εθισμένοι σ’ αυτήν τους την αδυναμία και δεν ξέρουν πώς να ξεφύγουν απ’ την ίδια τους τη φύση.
Παρ’ όλα αυτά, δεν είναι η σωστή οδός κι αυτό αναγνωρίζεται ευτυχώς ακόμα απ’ τους περισσότερους. Σε καμία περίπτωση δε θα έπρεπε να μας γίνει συνήθεια αυτή η περίεργη σανίδα σωτηρίας, γιατί όπως όλες οι σανίδες μπορεί εύκολα να βυθιστεί και να μας παρασύρει και μας μαζί της. Άσχετα με το κίνητρο, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο. Απώλεια της εμπιστοσύνης κι εμφάνιση της καχυποψίας.
Τα μικρά κι αθώα ψεματάκια, όπως θα επεσήμανε ο δικηγόρος του διαβόλου, πολλές φορές είναι χρήσιμα για την υπεράσπισή μας. Δεν κάνει κανείς αναφορά λοιπόν στα ψέματα που θα μπορούσαμε να πούμε στο αφεντικό ή στον καθηγητή μας για την καθυστέρησή μας. Η καταδίκη απευθύνεται σε εκείνα τα ψέματα που πληγώνουν τους άλλους γύρω μας και που ουσιαστικά δε θα έπρεπε ποτέ να είχαν ειπωθεί.
Όταν κανείς είναι ειλικρινής, δε χρειάζεται να προσπαθήσει να θυμηθεί τι ιστορία για αγρίους είχε σκαρφιστεί αλλά ούτε και να φοβάται να μην τα κάνει μαντάρα. Γιατί να σπαταλήσεις τόση φαιά ουσία ψάχνοντας δικαιολογίες ενώ θα μπορούσες απλά να πεις την αλήθεια; Είναι εντιμότερο και άκρως εκτιμητέο το να δρα κανείς κατ’ αυτόν τον τρόπο.
Αναζητάμε την ειλικρίνεια, τη θεωρούμε απαραίτητη προκειμένου να ευδοκιμήσει το κάθε είδος σχέσης και το δηλώνουμε με σθένος. Αν τα άτομα απέναντί μας δεν είναι ειλικρινή και πιστά δεν προχωράμε μαζί τους, γιατί βαθιά μέσα μας ξέρουμε ότι θα καταλήξουμε να προδοθούμε και να πληγωθούμε. Κι η κοινωνία πλασάρει το πρότυπο του ειλικρινή ανθρώπου. Αυτό δείχνει να αποδέχεται τουλάχιστον.
Όμως, κατά πόσο μπορούμε να αντέξουμε ουσιαστικά την ωμή ειλικρίνεια; Πόσο μας πληγώνει και τι επιδράσεις μπορεί να έχει επάνω μας; Μπορούμε να είμαστε άκρως ειλικρινείς αλλά και να έχουμε στον περίγυρό μας ανθρώπους που δε μετράνε τα λόγια τους και δε μας χαϊδεύουν τα αυτιά;
Σίγουρα σε ορισμένες περιπτώσεις η ειλικρίνεια πονάει. Πολύ κιόλας. Μας γδέρνει και αφήνει χαρακιές πάνω μας. Αυτό δεν το αμφισβητεί κανείς. Το ψέμα όμως πονάει πολύ περισσότερο όταν αποκαλυφθεί. Και το χειρότερο είναι ότι όταν πιάσεις κάποιον να σε κοροϊδεύει, αρχίζεις να πιστεύεις ότι δεν αξίζεις την αλήθεια.
Υποκριτές, πισώπλατα μαχαιρώματα, κουτσομπολιά όταν ο άλλος δεν είναι παρών, θάψιμο, εικασίες, ψέματα. Αυτά ταιριάζουν μόνο σε μικροπρεπείς ανθρώπους. Για ποιο λόγο να τα υποστείς όλα αυτά; Πάρε την απόφαση να είσαι ντόμπρος και να λες όσα σκέφτεσαι σε κάθε περίπτωση. Δεν είναι εφικτό να μας συμπαθούν όλοι αλλά ούτε εμείς να συμπαθούμε τους πάντες. Αν συνέβαινε αυτό, τότε πίστεψέ με, δε θα είχαμε προσωπικότητα. Ίσως ήμασταν κάτι ανάμεσα σε σοκολάτα ή πατάτες τηγανιτές για να μας συμπαθούν όλοι.
Ξεκαθάρισε τη ζωή σου κι απόκτησε την πνευματική σου ηρεμία διώχνοντας μακριά σου ανθρώπους σκάρτους. Όσοι πραγματικά ενδιαφέρονται θα εκτιμήσουν την αλήθεια σου και θα αποδοκιμάσουν μαζί σου τις κάλπικες συμπεριφορές και τις λυκοφιλίες.
Δυστυχώς, ψεύτες θα υπάρχουν πάντα και παντού γύρω μας. Ακολούθησε το ένστικτό σου και μην το αγνοείς όταν σε προειδοποιεί. Μάθε να βλέπεις πέρα απ’ τα ψέματα που θα προσπαθήσουν να σου ξεφουρνίσουν. Να είσαι ειλικρινής ακόμα και τις στιγμές που θα προσπαθήσουν να σε κατηγορήσουν γι’ αυτό σου το γνώρισμα. Ακόμα κι αν επικριθείς κάπου στη ζωή σου, στο τέλος θα βρεις μια θέση κοντά στα άτομα που σου αρμόζουν και θα εκτιμηθείς.
Ας σκεφτούμε ότι πρέπει να φερόμαστε στους άλλους όπως θα θέλαμε να μας φέρονται. Η εμπιστοσύνη είναι περίεργο πράγμα. Όσο δύσκολα κερδίζεται τόσο εύκολα χάνεται. Όταν είμαστε ειλικρινείς, είμαστε ελεύθεροι. Όσα εμπόδια κι αν μας παρουσιάζονται, τα σπρώχνουμε μακριά μας. Δε ζούμε με την ενοχή. Οι άλλοι μας εμπιστεύονται κι έχουμε δεύτερες ευκαιρίες για τα λάθη μας.
Η ειλικρίνεια μπορεί να πονάει, αλλά είναι η σωστότερη τακτική και σίγουρα ξεκαθαρίζει το τοπίο. Και τι καλύτερο από έναν καθαρό ουρανό χωρίς αστραπές να τον φοβίζουν; Όταν θα κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη και δε θα σε νοιάζει τι σκέφτονται οι άλλοι, θα είναι γιατί πλέον θα ξέρεις ότι είχες κάνει ό,τι καλύτερο μπορούσες με το να είσαι αληθινός. Πολλοί θα κρυφτούν πίσω απ’ τη μάσκα του Πινόκιο. Δείξε τους ότι δεν πιστεύεις στα παραμύθια.
Γράφει η Μαρία Τσιρίγου
