Γράφει η Μαρίνα Κρητικού.
Το καλοκαίρι πέρασε και για κάποια παιδάκια έχει έρθει η στιγμή που θα πάνε για πρώτη φορά στον παιδικό σταθμό. Η στιγμή αυτή έρχεται για άλλα παιδιά πολύ νωρίς, καθώς η μαμά είναι αναγκασμένη να επιστρέψει πολύ σύντομα στη δουλειά της, ενώ άλλα παιδιά έχουν την δυνατότητα να περνάνε τα 3 πρώτα κρίσιμα και βασικά χρόνια με το βασικό πρόσωπο αναφοράς τους, τη μαμά στο σπίτι.
Εάν λοιπόν είναι εφικτό, το πιο ωφέλιμο για την ψυχοσυναισθηματική υγεία του παιδιού, είναι να ξεκινάει παιδικό σταθμό μετά τα 3 έτη, όπου το αναπτυξιακό στάδιο του άγχους αποχωρισμού έχει ξεπεραστεί, ο ασφαλής δεσμός προσκόλλησης έχει εδραιωθεί και το νήπιο μπορεί να βαδίζει πιο ανεξάρτητο.
Σε κάθε περίπτωση όμως, θα πρέπει να υπάρχει ένα στάδιο προσαρμογής, κατά το οποίο θα γίνει πιο ομαλή και σταδιακή η μετάβαση στο περιβάλλον του παιδικού σταθμού. Δυστυχώς οι πρακτικές που θα αναφερθούν παρακάτω, μπορούν να εφαρμοστούν μόνο σε παιδιά άνω των 2 ετών που έχουν μπει στη νηπιακή ηλικία και θα πάνε στον παιδικό σταθμό.
Μέχρι τα 2 έτη αναπτυξιακά είναι η βρεφική ηλικία, οπότε έμφαση μπορεί να δοθεί μόνο στο ότι η μητέρα πάντα πρέπει να χαιρετάει το παιδί πριν φύγει και όχι να φεύγει στα “κλεφτά”, κάτι που ενισχύει το άγχος του και εντείνει την ανασφάλεια του. Λόγω του ότι γνωστικά το βρέφος δεν μπορεί να κατανοήσει τα ίδια πράγματα με ένα παιδί που έχει μπει στη νηπιακή ηλικία, δεν είναι εφικτή μια αρκετά ομαλή προσαρμογή με την ίδια έννοια. Το βρέφος έχει ανάγκη την φυσική παρουσία της μητέρας του ή άλλων σταθερών προσώπων αναφοράς, όπως η γιαγιά, που θα ασχοληθούν σε ατομικό επίπεδο μαζί του.
Ως προς την ομαλή προσαρμογή του νηπίου, είναι πολύ σημαντικό η προετοιμασία να ξεκινήσει λίγους μήνες πριν την πρώτη μέρα στον παιδικό. Πιο συγκεκριμένα, αν οι γονείς έχουν αποφασίσει το παιδί να πάει στον παιδικό από Σεπτέμβρη, είναι πολύ βοηθητικό από τον Ιούλιο κιόλας να επισκεφθούν τον σταθμό μαζί με το παιδί, ώστε να περιεργαστούν τους χώρους και να γνωρίσουν τις δασκάλες του σχολείου.
Με αυτόν τον τρόπο γίνεται η πρώτη επαφή του παιδιού με τον νέο χώρο με ασφάλεια, όπου μπορεί να δει τι παιχνίδια κάνουν οι δασκάλες με τα παιδιά και πώς θα είναι το πρώτο του “σχολείο”, αλλά και να κάνει ερωτήσεις στις δασκάλες του. Εξίσου σημαντικό είναι ο γονέας να ενημερώσει τον/την νηπιαγωγό για το τι αρέσει στο παιδί, ώστε να βοηθηθεί τις πρώτες μέρες της προσαρμογής, όπου φυσικά η παραμονή του στον παιδικό θα γίνεται σταδιακά με αυξανόμενο το χρονικό διάστημα.
Γενικά όμως τι μπορούμε όμως να κάνουμε ώστε να τα οδηγήσουμε σε πιο ομαλή προσαρμογή: 1) Αφήστε τα να χασομερούν: τα παιδιά χρειάζονται χρόνο απρογραμμάτιστο για να δομήσουν τον εαυτό τους μέσα από το παιχνίδι, το «δημιουργικό χασομέρι», τις σχέσεις με άλλα παιδιά. Χρειάζονται όμως και τη βεβαιότητα ότι οι γονείς τους τα κατανοούν, δεν τα απορρίπτουν και τους συμπαραστέκονται, 2)
O χρόνος για παιχνίδι είναι πολύτιμος: Μοιάζει να έχει επικρατήσει η πεποίθηση ότι είναι καλύτερο για τα παιδιά να είναι διαρκώς απασχολημένα, γιατί αλλιώς αρχίζουν να έχουν «ανεπιθύμητες συμπεριφορές», να είναι άτακτα και ενοχλητικά. Αυτή είναι μία λανθασμένη και μάλλον επιζήμια πεποίθηση.
Ένα πράγμα που συμβαίνει κατά την παιδική ηλικία είναι ότι τα παιδιά σιγά-σιγά μαθαίνουν να οργανώνουν, να ελέγχουν και να δομούν τον εαυτό τους, δηλαδή τα ερεθίσματα, τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους, τις συμπεριφορές τους, τις δραστηριότητές τους, το χρόνο τους, 3)
Σεβαστείτε την «γκρίνια» τους: Τα παιδιά χρειάζονται κάποιον που να είναι διατεθειμένος να ακούσει τα καθημερινά «μικροπροβλήματα» τους, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι πρέπει να γίνουν το Νο1 πρόβλημα για την οικογένεια. Η φράση «Πώς κάνεις έτσι για τέτοιες σαχλαμάρες» ίσως κάνει το παιδί να αισθάνεται ακόμα πιο άχρηστο κι επιβεβαιώνει την αδυναμία του. Η διαπίστωση «Σε ενοχλεί πολύ αυτή η κατάσταση. Τι θα μπορούσες να κάνεις για να αλλάξει κάτι;» εκφράζει κατανόηση και συμπαράσταση.
Εφαρμόζοντας τις παραπάνω απλές πρακτικές, στόχος είναι να εκτονωθεί το άγχος και η συσσωρευμένη ενέργεια των παιδιών, να νιώσουν τους γονείς τους κοντά τους και να μπορέσουν να τους εμπιστευτούν τις αγωνίες και τις ανασφάλειες τους, ώστε η μετάβαση στον παιδικό σταθμό, να είναι όσο πιο ομαλή γίνεται.
LoveLetters
Join the discussion